අමෙරිකාවෙන් ශ්‍රී ලංකාවට 44%ක තීරු බද්දක් ගහපු ඇත්තම හේතුව දන්නවද? ශ්‍රී ලංකාවේ ඇඟලුම් කර්මාන්තයට මෙය කෙසේ බලපායිද?

COLOMBO (News 1st) -අමෙරිකානු ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් සිය මැතිවරණ පොරොන්දුවක් අනුව ක්‍රියාත්මක වෙමින් ලොව සියලුම රටවලින් අමෙරිකාවට ගෙන්වන භාණ්ඩ සදහා තීරුබදු පැනවීමට විධායක නියෝගයක් අත්සන් කළේ ය.

මේ විධායක නියෝගය අනුව අප්‍රේල් මස පස්වනදා සිට ලොව සෑම රටකින්ම ඇමරිකාවට ගෙන්වන භාණ්ඩ සදහා සියයට දහයක තීරු ගාස්තුවක් පැනවෙයි.

මීට අමතරව අප්‍රේල් 9 වනදා සිට ක්‍රියාත්මක වන පරිදි රටවල් 25 කට වැඩි සංඛ්‍යාවකට 20 %ත් 50% ත් අතර ප්‍රමාණයකින් තීරු බදු පැනවීමට ඇමරිකානු ජනාධිපතිවරයා පියවර ගෙන තිබේ.

අමෙරිකානු ජනාධිපතිවරයා මේ තීරුබදු වැඩි කිරීම සිදුකරන්නේ අන්‍යෝන්‍ය තීරුබදු ගැලපීමක් ලෙසයි.

ඇමරිකාවේ නිෂ්පාදිත භාණ්ඩවලට අනෙකුත් රටවල් පනවන තීරුබදු වලට ඒ රටවල් ඇමරිකාවට එවන භාණ්ඩවලට පනවන තීරුබදු ප්‍රමාණය සාධාරණ අයුරින් ගැලපීම මෙහිදී සිදුවෙයි.

යම් භාණ්ඩයක් ආනයේදී හෝ අපනයේදී රජයට අයකරන බදු තීරු බදු ලෙස හැදින්වෙයි.

මොකක්ද අමෙරිකානු ජනාධිපතිවරයාගේ තීරණය?

අමෙරිකානු ජනාධිපති ඩොලන්ඩ් ට්‍රම්ප් ඊයේ ධවල මන්දිරයේ රෝස් ගාඩ්න් උද්‍යානයේදී මෝටර් රථ කර්මාණ්තයේ නියැලී සිටින පිරිසක් අමතමින් ඔහු අත්සන් කළ නවතම විධායක නියෝගය පිළිබඳව පැහැදිලි කළේ ය.

ට්‍රම්ප් ජනාධිපතිවරයා කියා සිටියේ රටවල් සමග ඇමරිකාව කරන ගනුදෙනුවලදී අනෙකුත් රටවල් ඉතා විශාල වාසි අත්කරගන්නා බවයි.

මේ අනුව වහාම ක්‍රියාත්මක වන පරිදි මෙම වාසි අත්කර ගැනීම අවම කරමින් අමෙරිකානු ආර්ථිකයට වඩා වාසි අත්කර ගැනීම සදහා අන්‍යොන්‍ය තීරුබදු ගලපන නව ප්‍රතිපත්තිය ක්‍රියාත්මක කරන බව ඔහු කියා සිටියේ ය.

අමෙරිකානු ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප්

''බංගල්දේශය අපෙන් සියයට 74 ක් ගන්නවා.පකිස්ථානය 58% ක් ගන්නවා.ශ්‍රී ලංකාව 88% ක් ගන්නවා. දැන් ඔබට පේනවා ඇති අපි ඔවුන් ගන්න සම්පූර්ණ ගාන අපි ගන්නේ නෑ.නමුත් ඕනේ නම් අපිට 88% ම ගන්න පුළුවන්.නමුත් ගන්නේ නෑ''

ට්‍රම්ප් ජනාධිපතිවරයා මාධ්‍ය හමුව පැවති ස්ථානයේ සිටි වානිජ ලේකම්වරයා අමතමින් කළ ප්‍රකාශයද ජාත්‍යන්තර මාධ්‍ය තුළ දැඩි අවධානයක් යොමුවිය.

අමෙරිකානු ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප්

''මෙයා හොදට වැඩ කරනවා.මේක අතට ගන්න වෙයි.නමුත් මේකට සුළඟෙන් බාධා තියෙනවා.මේ හින්ද මම තොප්පියකුත් අරන් ආවේ.මම මේක හැබැයි කැබිනට් එකේ අයට දෙන්නේ නෑ.මම මේක දෙන්නේ මෝටර් රථ කාර්මිකයින්ට ''

''දැන් පේනවනේ මේ අංක දිහා.මේ අංක අසමතුලිතයි ඒ වගේම අසාධාරණයි.ඒ නිසා අපි තීරණය කලා අවම මට්ටමක සියයට 10 ක තීරුබද්දක් ගහන්න.ඒකෙන් අනෙකුත් රටවල් අපේ ආර්ථිකය ගොඩනගන්න උදව් කරයි.රැවටීම තවදුරටත් කරන්න බැහැ.''

මේ විධායක නියෝගය ක්‍රියාත්මක වන්නේ කෙසේද?

ඇමරිකානු ජනාධිපතිවරයාගේ සම්පූර්ණ විධායක නියෝගය ධවල මන්දිරයේ නිල වෙබ් අඩවිය ප්‍රසිද්ධ කර තිබේ.

එම නියෝගයට අනුව සියයට 10 ක තීරුගාස්තුව අයකිරීම අප්‍රේල් 5 වනදා සිට ක්‍රියාත්මකයි.

අන්‍යෝන්‍ය තීරු බදු ගැලපීම මත සිදු කළ වැඩි කිරීම් අප්‍රේල් 9 වනදා සිට ක්‍රියාත්මක වෙයි.

ශ්‍රී ලංකාව සම්බන්ධයෙන් තත්ත්වය කුමක්ද?

ට්‍රම්ප් ජනාධිපතිවරයා පෙන්වා දෙන ආකාරයට ඇමරිකාවෙන් ශ්‍රී ලංකාවට ගෙන්වන භාණ්ඩ සදහා ශ්‍රී ලංකාව අයකරන තීරුබදු ප්‍රමාණය 88% කි.

මෙම ප්‍රමාණයම ගැලපිය හැකි වුවත් නව විධායක නියෝගයට අනුව ඇමරිකාව ශ්‍රී ලංකාවෙන් ගෙන්වන භාණ්ඩ සදහා 44% ක තීරු බද්ධක් පනවා තිබේ.

ධනනාත් ප්‍රනාන්දු 
ඇඩ්වොකාටා ප්‍රධාන විධායක නිලධාරී

''ඔවුන් ඒ ගණනය කිරීම කරපු ආකාරයේදී පේන්න තියන දේ තමයි ඔවුන් ශ්‍රී ලංකාව සහ ඇමරිකාව අතර තියෙන වෙළඳ ශේෂය අරගෙන ඒ වෙළඳ ශේෂයේ ඇමෙරිකාවේ සාමාන්‍යයෙන් ලංකාව ඇමෙරිකාවට කොච්චර අපනයනය කරනවද කියන එකේ ප්‍රතිශතයක් විදිහට අරගෙන තමයි සියයට අසූ අට කියන එක ගණනය කරලා තියෙන්නේ. ඒකෙන් බාගයක් තමයි ඔවුන් ශ්‍රී ලංකාවට නැවත තීරු බදු විදිහට පනවල තියෙන්නේ.''

ඇමරිකාවේ නව තීරු බදු වැඩි කිරීම බලපාන අනෙකුත් රටවල් මොනවාද?

චීනයට පනවා ඇති තීරු බදු ප්‍රමාණය 34% ක්.

ප්‍රධාන වෙළෙඳ හවුල්කරුවෙකු වන යුරෝපා සංගමයට සියයට 20 ක්,
ඊශ්‍රායලයට 17 % ක්,
ඉන්දියාවට 26 % ක්, 
බංග්ලාදේශයට 37 %, 
මියන්මාරයට 44 % ක්, 
ඉන්දුනීසියාවට 32% ක්, 
ලාඕසයට 48% ක්, 
තායිලන්තයට 36 % ක්,
කාම්බෝජයට  49 %  ක්, 
මැඩගස්කරයට 47 % ක් ලෙස තීරු බදු පනවා තිබේ.

ශ්‍රී ලංකාවට සිදුවිය හැකි බලපෑම කුමක්ද?

2024 වසරේ ශ්‍රී ලංකාවේ මුළු අපනයන වලින් 23% ක් සිදුකර ඇත්තේ ඇමරිකාවටයි.

ඇමරිකාවට සිදුකල 23% ක අපනයන වලින් 70% ක් ඇගලුම්.

ඇමරිකාවට සිදුකරන අපනයන වලින් උපයා ඇති මුළු ආදායම ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 3 ක්.

ඉන් ඇගලුම් වලින් උපයා ඇති ආදායම ඩොලර් බිලියන 2.5 ඉක්මයි.